Jak nie wypaść z obiegu? Kompania Piwowarska na rzecz opakowań wielokrotnego użytku.

Ochrona środowiska, walka ze zmianami klimatu i rozsądne gospodarowanie zasobami naturalnymi powinny być wspólną troską rządów, przedsiębiorstw i społeczeństw. W gestii regulatora leżą m.in. prośrodowiskowe przepisy i programy, opracowywane przy wsparciu ekspertów i organizacji pozarządowych. Firmy powinny prowadzić swój biznes w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju, natomiast konsumenci mogą dbać o planetę np. poprzez rozważne zakupy i zmniejszanie ilości odpadów. Jednym z produktów, w którym  producent daje możliwość  konsumentom bycia eko, jest piwo w butelkach wielokrotnego użytku. Po spożyciu orzeźwiającej zawartości takie opakowanie można oddać  w sklepie, dzięki czemu wróci do obiegu – i tak nawet 20 razy!
 
Choć innowacja goni innowację, to w sklepie na półce z piwem nadal trudno znaleźć bardziej ekologiczne, a przy tym powszechne opakowanie niż butelka wielokrotnego użytku. W takim szkle Kompania Piwowarska sprzedaje obecnie aż 45% swoich piw (do tego dochodzi 4% wolumenu dystrybuowane w beczkach typu KEG). Szacujemy,  że gdyby wszystkie butelki wielokrotnego użytku  Kompanii Piwowarskiej miały charakter jednokrotnego użytku, w 2019 r. odpadem stałoby się aż 965 milionów sztuk, co daje około 315 tys. ton szkła. W najlepszym wypadku zostałoby ono poddane recyklingowi, w najgorszym – wylądowało w śmieciach jako dodatkowe obciążenie dla środowiska, a zarazem spowodowało konieczność wyprodukowania nowych butelek, z wykorzystaniem cennych zasobów i przy zwiększonej emisji CO2 do atmosfery.

Środowisko ważniejsze niż pieniądze 
Niemal połowa piwa uwarzonego w ciągu roku w kompanijnych browarach trafia do konsumentów w opakowaniach wielokrotnego użytku – to wyraz dbałości firmy o kwestie środowiskowe i realizacji idei gospodarki o obiegu zamkniętym. Kompania Piwowarska nie zamierza jednak spoczywać na laurach i stawia sobie za cel, by każda jej butelka zwrotna trafiała na rynek wielokrotnie. Do tego potrzeba jednak współdziałania ze strony piwoszy, którzy po wypiciu piwa powinni dać butelce kolejne życie, tj. dostarczyć ją do sklepu. Czy są oni świadomi wagi swoich decyzji? Czy już włączyli się w ten proekologiczny trend? Teoretycznie tak, ponieważ – jak deklarują – oddają opakowania głównie z troski o środowisko (41% respondentów zwracających butelki) albo z chęci zaprowadzenia porządku (31%), zaś dopiero w ostatniej kolejności dla pieniędzy (23%) .

Równocześnie oddawanie butelek po piwie napotyka liczne przeszkody. Wśród nich wymienić można m.in. brak motywacji (58% osób niezwracających butelki), brak możliwości (45%) czy wreszcie brak wiedzy (26%) . Sytuacji nie ułatwia nastawienie części sklepów, które od klientów chcących tylko oddać butelkę, bez kupowania kolejnego piwa, często wymagają paragonu. W efekcie butelka wielokrotnego użytku, która mogłaby być używana nawet 20 razy, średnio rotuje kilka – kilkanaście razy. W porównaniu z „jednorazówką” wiedzie intensywny żywot, niemniej jej potencjał jest o wiele większy i warto dążyć do tego, by został w pełni wykorzystany. 

Każda butelka zwrotna mile widziana
​​​​​Większość powyższych problemów – choć na razie lokalnie – rozwiązuje skup butelek wielokrotnego użytku uruchomiony przez Kompanię Piwowarską przy Lech Browary Wielkopolski w Poznaniu. Konsumenci mogą w nim oddać butelki wielokrotnego użytku po piwach z oferty tego producenta oraz innych polskich browarów, co jest nie tylko wygodne, ale także korzystne finansowo, otrzymują bowiem odpowiednio 0,5 zł i 0,3 zł zwrotu kaucji. Oczywiście punkt nie wymaga okazania dowodu zakupu piwa w zwracanych butelkach.

Skup jest prowadzony pilotażowo przez Kompanię Piwowarską od sierpnia 2019 r., z kilkutygodniową przerwą spowodowaną sytuacją epidemiologiczną. W czasie pierwszych ośmiu miesięcy funkcjonowania skupu, oddano do niego ponad milion sztuk butelek. Ta liczba to wciąż kropla w morzu piwa i potrzeb, jednak inicjatywa stanowi istotny wkład w budowanie świadomości ekologicznej Polaków. Pokazuje, że o środowisko można troszczyć się także poprzez drobne działania, np. konsekwentnie kupując piwo w butelkach zwrotnych i oddając je na wymianę. Poznański punkt skupu spotkał się z ogromnym zainteresowaniem mediów, które przy okazji eksponowały środowiskowe zalety opakowań wielokrotnego użytku. 

Stosowanie butelek wielokrotnego użytku do piwa to faktyczne wdrożenie zasady rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). W ramach stworzonego przez siebie kaucyjnego systemu odbioru butelek  Kompania Piwowarska w całości przejmuje odpowiedzialność za swoje opakowania, organizując i finansując ich obieg od momentu pierwszego wprowadzenia w rynek do przekazania ich do recyklingu. Model ten charakteryzuje się bardzo wysoką efektywnością – zaledwie 8% butelek wielokrotnego użytku wprowadzanych na rynek nie wraca do browarów firmy. Jednocześnie jest żywym dowodem na to, że producenci i konsumenci potrafią wspólnie i skutecznie działać już teraz, nie czekając na wdrożenie stosownych regulacji.