Fundusz Żubra pomaga przywrócić w Polsce populację susła moręgowanego

Śpioch, który przesypia większość swojego życia. Budowniczy nor z kilkoma wyjściami. Krewny wiewiórki i świstaka. Suseł moręgowany to niezwykły gatunek, który pod koniec ubiegłego wieku wyginął w Polsce. Fundusz Żubra pomaga przywrócić jego populację po 30 latach nieobecności. 

Suseł moręgowany, niewielkich rozmiarów ziemna wiewiórka, przybył do Polski przypuszczalnie z Czech. Najstarsze dane o jego obecności w Polsce pochodzą z przełomu XVIII i XIX w. Żyje koloniach, na otwartych, ubogich, koszonych lub zgryzanych przez zwierzęta murawach – nikomu nie wchodząc w drogę. Z powodu drastycznego ograniczenia dostępności takich siedlisk w XX w. byt susłów został wystawiony na próbę, a ich los przypieczętowały zorganizowane, choć niepoparte potrzebą ani wiedzą, akcje eksterminacji tych gryzoni. Na początku lat 70. susły moręgowane przestały być widywane w kraju, a w 1992 r. w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” - najważniejszym rejestrze zagrożonych gatunków - zostały uznane za prawdopodobnie zanikłe w Polsce. To oznacza, że suseł moręgowany jest gatunkiem bardziej zagrożonym niż np. ryś euroazjatycki, wilk, żubr, orzeł przedni czy sokół wędrowny.

– Wyjęcie najmniejszego elementu z ekosystemu może być na początku niezauważalne, ale zawsze powoduje jego zaburzenie. Za jednym gatunkiem znikają kolejne, powiązane z nim ekologicznie – mówi dr Andrzej Kepel, biolog, prezes Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, które na początku XXI w. podjęło się pionierskiego zadania reintrodukcji susła moręgowanego, czyli odbudowywania jego populacji w naszym kraju. 

Susły moręgowane, które dziś zamieszkują dwa duże stanowiska w Głębowicach i w Kamieniu Śląskim, zostały przywiezione z Węgier i Słowacji i rozmnożone w hodowli w Ogrodzie Zoologicznym w Poznaniu. Dzięki staraniom „Salamandry” dziś w Polsce jest ich już ok. 1500, ale żeby gatunek przestał być skrajnie zagrożony, potrzeba 6-7 stanowisk, a dopiero 15 stanowisk liczących kilkaset susłów będzie oznaczać odbudowanie tego gatunku w Polsce. Żeby tak się stało, potrzebna jest ziemia. By zapewnić susłom odpowiednią przestrzeń i warunki do stworzenia samoodbudowującej się populacji, Fundusz Żubra przeznacza 150 tys. złotych, głównie na zakup terenów pod nowe stanowiska. Dzięki temu powstaną miejsca do życia dla nowych kolonii susłów moręgowanych, które zagwarantują przetrwanie tego gatunku.

- Suseł to tzw. gatunek parasolowy, co oznacza, że chroniąc jego siedliska, chronimy jednocześnie inne cenne gatunki roślin i zwierząt – mówi dr Andrzej Kepel. – Pod „parasolem” susła moregowanego na stanowisku w Kamieniu Śląskim znajduje się m.in. turkusowa odmiana padalca – beznogiej jaszczurki, gniewosz - gatunek niejadowitego węża, ptak - świergotek łąkowy czy bylina - goryczka krzyżowa. 

W swoich wcześniejszych działaniach Fundusz Żubra wielokrotnie oddawał dzikiej przyrodzie to, co dla niej najważniejsze - należne jej tereny. Kontynuując misję zawartą w haśle kampanii - „Żubr ratuje życie zagrożonych gatunków” - przyłącza się do bezprecedensowej akcji reintrodukcji susła moręgowanego, by zapewnić susłom grunty, na których będą mogły bezpiecznie zakładać kolejne kolonie.

Ochrona zagrożonych gatunków to najważniejsza misja Funduszu Żubra powołanego przez markę Żubr Kompanii Piwowarskiej. Fundusz ma za zadanie edukować społeczeństwo oraz ratować i chronić dziką przyrodę w najcenniejszych przyrodniczo rejonach Polski, dlatego wspiera zarówno długofalowe inicjatywy na rzecz przyrody, współpracuje z Białowieskim Parkiem Narodowym, jak i te, które wymagają szybkiego, doraźnego działania, jak pomoc w czasie pożaru doliny Biebrzy. W 2019 r. marka Żubr przekazała 1 milion złotych na ochronę zagrożonych gatunków, w 2020 ufundowała specjalistyczny sprzęt o wartości 1 miliona złotych dla Białowieskiego Parku Narodowego, a kolejny milion na walkę o zachowanie dzikiej przyrody w jej jak najbardziej naturalnym stanie zostanie przekazany w tym roku. 

Ubiegłoroczna akcja Funduszu Żubra - pomoc w wykupie gruntów dla Biebrzańskiego Parku Narodowego, szeroko odbiła się w polskich i zagranicznych mediach oraz przyczyniła do zwiększenia terenów chronionych Parku o 250 000 m². W tym roku kontynuacją działań, w ramach czwartej edycji kampanii „ Żubr wspiera życie zagrożonych gatunków” jest m.in. współpraca z Fundacją Dziedzictwo Przyrodnicze przy tworzeniu ostoi przyrody. Polega ona na wykupie gruntów w celu zakładania wiecznych lasów oraz tworzenia mikrorezerwatów ochraniających siedliska najbardziej zagrożonych gatunków.

Podejmując działania na rzecz ochrony przyrody Fundusz Żubra zawsze opiera się na wiedzy naukowców i ekologów, którzy są ekspertami w danej dziedzinie, a także wspiera zaangażowanie lokalnej społeczności, wierząc, że wspólne działania prowadzą do trwałych efektów.

Kolejne inicjatywy Funduszu Żubra we współpracy z organizacjami ekologicznymi będą zrealizowane jeszcze w tym roku.  Więcej informacji na stronie: https://funduszzubra.pl